«Καλντερίμι», του Γιάννη Καλπούζου

Δύο άγνωστοι απειλούν με μαχαίρι και πιστόλι τον Παράσχο. Απαιτούν να γράψει στον Κλεάνθη να ελευθερώσει τον Ασάν Τάνο. Σύντομα ανακαλύπτει ότι έχουν απαγάγει την κόρη του. Σε παράλληλο χρόνο ο παππούς Αντίπας ζει με την ανάμνηση της αινιγματικής Ρωξάνης.
Παππού, γιο κι εγγονό, μα και τους δευτεραγωνιστές, τους κατευθύνει ο εκάστοτε ακοίμητος σπόρος που φυτεύεται εντός τους. Οι τόσο διαφορετικές και αλληλοπλεκόμενες ζωές τους είναι ήσυχες, περιπετειώδεις, θυελλώδεις ή παραβατικές. Ακολουθούν το τρελό αίμα κι ό,τι θαρρούν οδηγό προς την ευτυχία. Διακατέχονται ή όχι από πατριωτικά αισθήματα και ακροβατούν στο σκοινί της συνύπαρξης με τους αλλοεθνείς.
Χορεύουν όπως καθορίζουν τον ρυθμό οι γυναίκες –σύζυγοι, ερωμένες, μητέρες, κόρες, αδελφές– πλούσιες, υπηρέτριες, πόρνες, υποτακτικές, επαναστάτριες, θύτριες και θύματα. Σμίγουν με νταήδες, τυχοδιώκτες, αδελφικούς φίλους και καταχθόνιους εχθρούς, ενώ στο προσκήνιο εναλλάσσονται συμμορίες, χοροεσπερίδες, καφέ σαντάν, χαμαιτυπεία, βομβιστικές επιθέσεις, ο Μακεδονικός Αγώνας, το κίνημα της Εθνικής Αμύνης, ο εθνικός διχασμός, πυρκαγιές, δολοφονίες, ίντριγκες, πρόσφυγες… Κι όλα έχουν ως φόντο τη βαβυλωνία φυλών και γλωσσών κι εν γένει τη συνταρακτική ιστορία της Θεσσαλονίκης από το 1867 μέχρι το 1919. Ωστόσο οι μνήμες συμπληρώνουν κύκλο ενενήντα εννέα χρόνων.
Πότε βλέπουν τ’ αστέρια να σπιθίζουν, πότε τραντάζονται στο καλντερίμι της ζωής, πότε ξεσαλώνουν στο ασκηταριό των διαβόλων και πότε φλέγονται στο καμίνι της εκδίκησης, της προδοσίας, των ηθών, της απώλειας, του μίσους, των εθνικισμών, του χρήματος και του έρωτα.