Η Βιβλιογεωγραφία εγκαινιάζει μια νέα σειρά γραπτών ανταποκρίσεων από εκδηλώσεις βιβλίου ανά την Ελλάδα.
Το πρώτο κείμενο της σειράς αποτελείται από τα τρία σύντομα σημειώματα που αποτυπώνουν εντυπώσεις από εκδηλώσεις της 19ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (4-7 Μαΐου 2023). Γράφει η Ιφιγένεια Παπούλη, μέλος της ομάδας εργασίας της Βιβλιογεωγραφίας.
Παρουσίαση του πρώτου τεύχους του περιοδικού Βλάβη (εκδόσεις Αντίποδες, Σάββατο, 6 Μαΐου)
Το Σάββατο παρουσιάστηκε στην αίθουσα του Φιλολογικού Καφενείου το πρώτο τεύχος της Βλάβης, ενός νέου τριμηνιαίου περιοδικού για το βιβλίο που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο στις εκδόσεις Αντίποδες.
Την παρουσίαση ανέλαβαν δύο από τα μέλη της συντακτικής ομάδας, η Εύα Πλιάκου και ο Χρήστος Κρυστάλλης (τα υπόλοιπα είναι ο Πάρης Τσούτσης και η Μαρτίνα Ασκητοπούλου) και ο Κώστας Σαββόπουλος που υπογράφει ένα από τα κείμενα του πρώτου τεύχους. Η συζήτηση ξεκίνησε με μερικές σκέψεις γύρω από την απόφαση της ομάδας η περιοδική αυτή έκδοση να ξεκινήσει και να παραμείνει έντυπη. Έχοντας μεταβεί ανεπιστρεπτί σε μια εποχή ψηφιακή, η Βλάβη διάλεξε να τυπωθεί στο χαρτί, να χαμηλώσει τους ρυθμούς, να ικανοποιήσει το αίτημα της υλικότητας: ένα περιοδικό που το πιάνεις (το εξώφυλλο είναι τυπωμένο σε χαρτί βελουτέ, χαρτί ελαφρώς χνουδωτό), το κουβαλάς στην τσάντα, βάζεις σελιδοδείκτη, υπογραμμίζεις και σημειώνεις.
Από τον Χρήστο Κρυστάλλη και τον Κώστα Σαββόπουλο έγιναν παρεμβάσεις με αναφορές, εκτός των άλλων, στη θεωρία και την ιστορία του περιοδικού τύπου. Αναρωτηθήκαμε μαζί τι είναι ένα περιοδικό, τι περιμένουμε από αυτό, ποια είναι τα όρια του μέσου και ποια τα ζητούμενα. Με αφορμές παρμένες από κεντρικά κείμενα της δυτικής νεωτερικής και μετανεωτερικής σκέψης (Καντ, Ντάντον, Φουκώ κ.ά.), η ομάδα διατύπωσε τον σκοπό της Βλάβης με τρόπο διαυγή και δυναμικό: την έξοδο από το παρόν όχι ως φυγή, αλλά ως κριτική αναμέτρηση με την συγκυρία στην οποία το περιοδικό φτιάχνεται και διαβάζεται.
Το πρώτο τεύχος της Βλάβης περιείχε κριτικά κείμενα για κλασικά έργα της νεοελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας (Ελύτη, Καραγάτση, Durell, Ανδρικοπούλου κ.ά.) και για νεότερες κυκλοφορίες (πχ. κείμενο για την μετάφραση του Επιβάτη που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg το περασμένο Φθινόπωρο, αλλά και η απολαυστική στήλη των «Μικρών Νέων» [η παράγραφος για τον Καζαντζάκη…] κ.ά.), μεταφράσματα (hooks, Paley κ.ά.) και διηγήματα γραμμένα για το τεύχος (Στεργίου, Καλοσπύρος).
Ανυπομονούμε για το επόμενο τεύχος της Βλάβης που αναμένεται το καλοκαίρι του 2023. Ως τις 31/5 υπάρχει ανοιχτό κάλεσμα για αποστολή κειμένων στο vlavi.mag@gmail.com.
*
Παρουσίαση του βιβλίου Διήγημας, της Γιώτας Τεμπρίδου –με τις Δανάη Σιώζιου, Τόνια Τζιρίτα-Ζαχαράτου, Βάλια Τσιριγώτη και Μαρία Αγγελοπούλου (εκδόσεις Ακυβέρνητες Πολιτείες, Σάββατο, 6 Μαΐου)
Το απόγευμα του Σαββάτου στον Εξώστη του περιπτέρου 15, διοργανώθηκε από τις εκδόσεις Ακυβέρνητες Πολιτείες η παρουσίαση του νέου βιβλίου της Γιώτας Τεμπρίδου με τίτλο Διήγημας.
Ο Διήγημας συστήνεται ως νουβέλα σπονδυλωτή που αρθρώνεται σε δώδεκα ενότητες. Οι ομιλήτριες μας καλωσόρισαν διαβάζοντας διαδοχικά το κεφάλαιο που τιτλοφορείται «Ut vita poesis», ένα κεφάλαιο για όσες ζουν με συγκατοίκους τους στίχους, τους πίνουν για ρόφημα ή κολυμπούν μαζί τους («Με τους στίχους κολύμπησα μαζί. Ένα σπίτι από στίχους έφτιαξα, εδώ ζω, ποτέ δεν τους μετρώ.»), ένα κεφάλαιο που ένιωθα πως ενώνει την συγγραφέα με όσους και όσες βρισκόμασταν εκεί. Περίπου όπως συμβαίνει στο κείμενο, έβλεπα τους ήχους και τις λέξεις των αναγνώσεων να πλέκουν γύρω μας ένα μεγάλο δίχτυ, προστατευτικό και ενωτικό. Πλάι στις ομιλήτριες, ανάμεσά τους ή καθισμένοι στο κοινό, εμφανίστηκαν και μας έκλεισαν το μάτι ο Ελύτης, η Λένα Πλάτωνος, η Γλυκερία Μπασδέκη, ο Σολωμός, η Γιάννα Μπούκοβα και άλλες τόσες ακόμα.
Μετά την ανάγνωση, ακολούθησαν οι αποκρίσεις των ομιλητριών. Η καθεμιά αναφέρθηκε σε διαφορετικά σημεία και άλλες όψεις του βιβλίου, όλες όμως έμοιαζαν να μιλούν και να στέκονται εκεί με φροντίδα και νοιάξιμο για κάθε λέξη. Το Σαββατοκύριακο μετά την ΔΕΒΘ, οργάνωσαν όλες, μέλη της πρωτοβουλίας θηλυκοτήτων Μωβ Μέδουσες, το 1ο Διαθεματικό φεστιβάλ για το φύλο και τη λογοτεχνία.
Το βιβλίο Διήγημας κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ακυβέρνητες Πολιτείες την Άνοιξη του 2023.
*
Παρουσίαση του βιβλίου Πιάσε το λαγό, της Lana Bastašić – με την Αλεξάνδρα Ιωαννίδου (εκδόσεις Gutenberg, Κυριακή, 7 Μαΐου 2023)
Το μεσημέρι της Κυριακής, 7 Μαΐου, στην αίθουσα «Διάλογος» της φετινής Έκθεσης Βιβλίου, παρουσιάστηκε το μυθιστόρημα Πιάσε το λαγό από την συγγραφέα του, Lana Bastašić, και την σλαβολόγο, μεταφράστρια και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Από τα πρώτα πράγματα για τα οποία μίλησε η συγγραφέας ήταν η εμπειρία των διαρκών, μεταφορικών και κυριολεκτικών, μετατοπίσεων. Οι συρράξεις μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και η καταφυγή της οικογένειάς της από το Ζάγκρεμπ στη Βοσνία, η διαμάχη για την κοινή γλώσσα, οι μετατοπίσεις και μετεγκαταστάσεις που μετέπειτα η ίδια επέλεξε στην διάρκεια της ζωής της, άφησαν στην Bastašić την συνεχή αίσθηση πως όλα είναι μεταβλητά και ρευστά, όλα δυνάμει ξένα εκτός από ένα πράγμα: την λογοτεχνία, την γραφή και την ανάγνωσή της. Περιέγραψε πώς το πρώτο που κάνει πάντοτε φτάνοντας σε μια νέα πόλη είναι να μπει σε κάποιο βιβλιοπωλείο. Αναζητά στα ράφια και τις ράχες των βιβλίων την συρρίκνωση της μοναξιάς, μια σπιτίσια οικειότητα από ένα σπίτι στο οποίο ίσως και να μην βρέθηκε ποτέ.
Το μυθιστόρημα Πιάσε το λαγό που κέρδισε το βραβείο Booker το 2020 συνομιλεί με την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων αλλά πραγματεύεται την εμπειρία του πολέμου («Κοιτώ τον πόλεμο σαν μια μεγάλη, ανείπωτη τρύπα», ανέφερε η Bastašić στην παρουσίαση), την απώλεια της γλώσσας και της ταυτότητας, την επαναδιαπραγμάτευσή τους μέσα από τη φιλία.
Η Bastašić αναφέρθηκε επίσης με τρυφερότητα στην Dubravka Ugresiç που πέθανε τον περασμένο Μάρτιο και υπήρξε, εκτός από σπουδαία και μαχητική συγγραφέας, φίλη και δασκάλα της. Είπε πως ένα από τα μαθήματα που οφείλει σε εκείνη είναι η θέαση της γραφής ως πράξης φροντίδας και αγάπης. Ως πράξης που, παράλληλα, στοχάζεται συνεχώς τον εαυτό της.
Ανυπομονούμε να διαβάσουμε το μυθιστόρημά της που κυκλοφόρησε στα ελληνικά τον Ιανουάριο του 2023 από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση της Ισμήνης Ραντούλοβιτς.